Wat met spaargeld bij overlijden?

Wanneer iemand overlijdt, worden de nabestaanden geconfronteerd met allerlei zaken die geregeld moeten worden, waaronder de verdeling van het spaargeld (maar ook zichtrekening en beleggingsproducten) van de overledene. Na een overlijden wordt het geld van de overledene (én van diens langstlevende partner) door de bank geblokkeerd. Dit gebeurt niet automatisch, het zijn de erfgenamen zelf die verplicht zijn om contact op te nemen met alle banken waar de overledene tegoeden (zicht- en/of spaarrekening(en), beleggingsrekening(en)) had en hen te informeren over het overlijden.  De bank is op haar beurt dan wettelijk verplicht om deze tegoeden te blokkeren (en eventuele kluizen te verzegelen) dit om te voorkomen dat er nog spaargeld wordt opgenomen voordat de nalatenschap officieel geregeld. Met deze maatregel wordt de nalatenschap beschermd voor de erfgenamen, legatarissen en begiftigden. We beantwoorden in dit artikel graag de veelgestelde vraag “Wat met het (spaar)geld na overlijden?”.

Wat met (spaar)geld van de overledene na overlijden?

Na het overlijden van een persoon maakt het spaargeld (en ook zichtrekening(en), beleggingsproducten, kluisinhoud(en), liggend geld) deel uit van de nalatenschap. Dit betekent dat het, samen met andere bezittingen zoals onroerende goederen of persoonlijke eigendommen (auto, moto,…), verdeeld moet worden onder de erfgenamen, legatarissen en begiftigden. De verdeling van bijvoorbeeld het spaargeld kan op twee manieren gebeuren: 

1. Volgens een uiterste wilsbeschikking (testament of gift tussen echtgenoten) of volgens een erfovereenkomst, als deze is opgesteld
2. Via de wettelijke erfopvolging als er geen uiterste wilsbeschikking of erfovereenkomst is

Bij een testament, gift tussen echtgenoten en erfovereenkomst  worden de wensen van de overledene gevolgd (in zoverre deze niet strijdig zijn met het Erfrecht), en kan het spaargeld bijvoorbeeld naar specifieke personen of organisaties gaan. Als er geen testament is, geen gift tussen echtgenoten en geen erfovereenkomst, dan wordt de wettelijke erfopvolging toegepast, waarbij de naaste familieleden – zoals een partner ((langstlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner) en kinderen – de erfgenamen zijn.

Wanneer worden de rekeningen geblokkeerd en waarom?

Direct na kennisname van het overlijden blokkeert de bank alle rekeningen om te voorkomen dat o.a. spaargeld wordt opgenomen voordat de erfenis officieel is afgehandeld. Ook alle domiciliëringen en permanente betalingsopdrachten verbonden aan deze bankrekeningen worden stopgezet. De bank doet dit als beschermingsmaatregel om te garanderen dat alleen de rechtmatige erfgenamen (legatarissen of begiftigden) aanspraak kunnen maken op het (spaar)geld. De rekeningen kunnen pas gedeblokkeerd worden zodra de bank officieel op de hoogte is van wie de wettige erfgenamen zijn van de overledene. Dit kan d.m.v. aflevering van een “Attest van Erfopvolging”. Dit Attest kan gratis worden aangevraagd via MyMinFin bij de FOD Financiën (en wordt na een 4-tal weken afgeleverd) op voorwaarde dat er:

• Geen uiterste wilsbeschikking (testament of gift tussen echtgenoten) is
• Geen erfovereenkomst is
• Geen huwelijkscontract is
• Geen handelingsonbekwame erfgenamen (bijvoorbeeld minderjarigen) zijn

Als 1 van bovenstaande voorwaarden niet voldaan is moet er een Notaris worden ingeschakeld om een “Attest (of Akte) van Erfopvolging” (ook wel “Akte van Bekendheid”) te bekomen. Dit kan enige tijd duren want de Notaris moet hiervoor ook opzoekingen doen. Alles is ook afhankelijk van de complexiteit van de situatie en of er al dan niet handelingsonbekwame erfgenamen zijn.

Veel erfgenamen vragen zich af hoe lang het duurt voordat ze bericht krijgen van de notaris. In ons artikel Wanneer bericht van notaris na overlijden? leggen we dit proces gedetailleerd uit en bespreken we de verschillende factoren die de duur kunnen beïnvloeden.

Hoelang duurt de verdeling van het spaargeld?

Het verdelen van het spaargeld en anderen kan enkele weken tot maanden duren, afhankelijk van hoe snel de erfgenamen het Attest (of Akte) van Erfopvolging aanvragen en hoe complex de situatie is. Daarnaast kan de tijdsduur beïnvloed worden door de onderlinge samenwerking tussen de erfgenamen. Als er onenigheid is of als er bijvoorbeeld meerdere erfgenamen in het buitenland wonen, kan het proces langer duren. Ook op het moment van de verdeling willen de banken graag dat dit kan gebeuren in persoonlijke aanwezigheid van alle erfgemanen samen.

Erfbelasting op geld

Naast de juridische procedures is het ook belangrijk om rekening te houden met erfbelasting. Erfgenamen moeten belasting betalen over het deel van de erfenis dat ze ontvangen, inclusief het spaargeld bijvoorbeeld. Hoeveel erfbelasting er betaald moet worden, hangt af van de omvang van de erfenis en de relatie van de erfgenaam met de overledene. Partners (langstlevende echtgeno(o)t(e) en (wettelijk) samenwonende partner) en kinderen betalen minder erfbelasting dan andere erfgenamen, zoals broers, zussen of vrienden.

Conclusie: Wat met spaargeld na overlijden?

Wat met o.a. het spaargeld na overijden? Het geld van een overledene wordt geblokkeerd door de bank en maakt deel uit van de nalatenschap. Het verdelen van dit geld kan pas plaatsvinden nadat de bank een Attest (of Akte) van Erfopvolging heeft ontvangen. Dit proces kan tijd in beslag nemen, maar het is essentieel voor een eerlijke verdeling van de erfenis. Erfgenamen moeten ook rekening houden met eventuele erfbelasting die betaald moet worden over het (spaar)geld.

Meer weten over hoe het proces bij de notaris verloopt en wanneer je bericht krijgt? Lees dan ons artikel Wanneer bericht van notaris na overlijden?. Dit kan je helpen om een duidelijker beeld te krijgen van de stappen die genomen moeten worden voordat de erfenis, inclusief het spaargeld, verdeeld kan worden.

Heb je vragen of hulp nodig?

Op de website van Fubo kan je contactgegevens terugvinden van professionelen die je kunnen verder helpen met alle administratieve zaken rondom een overlijden zoals Carine Reynvoet.

Fubo: Wegwijzer in persoonlijk afscheid

Ontdek ons aanbod uitvaartlocaties, uitvaartondernemers, muzikanten, storytellers, fotografen, rouwartikelen en meer. Of neem gerust contact met ons op om te bespreken wat we voor jou kunnen betekenen.